اضطراب و وسواس فکری

اضطراب و وسواس فکری،وقتی ذهن ما بیش‌از‌حد فعال می‌شود

اضطراب بخشی طبیعی و حتی لازم از زندگی ما انسان‌هاست.میزان متعادلی از اضطراب می‌تواند ما را برای انجام درست و به‌موقع کارها آماده کند. اما وقتی این احساس از کنترل خارج می‌شود.نه‌تنها عملکرد ما را کاهش می‌دهد، بلکه ممکن است به مشکلات روان‌تنی مانند اختلالات گوارشی نیز منجر شود.

بسیاری از ما از همان کودکی تحت فشار انتظارات بالا و سرزنش‌های بی‌وقفه قرار می‌گیریم. این تجربه‌ها در ذهن ما ثبت می‌شوند و در بزرگسالی، به شکل یک “والد درونی سرزنشگر” با ما همراه می‌مانند. این الگو می‌تواند سطح اضطراب را در ما افزایش دهد، به‌ویژه اگر زمینه ژنتیکی هم داشته باشیم. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی خانواده‌ها مستعد اضطراب مزمن هستند و اعضای آن به‌طور طبیعی تنش بیشتری را تجربه می‌کنند.

در چنین شرایطی، افکار مزاحم یا همان **وسواس فکری** نیز به سراغ ما می‌آیند. این افکار، تکرارشونده، آزاردهنده و بی‌اختیار هستند و ذهن را درگیر چرخه‌ای می‌کنند که خروج از آن دشوار است. اما راهکارهایی ساده و مؤثر برای مهار این وضعیت وجود دارد.

یکی از روش‌های کارآمد برای مدیریت وسواس فکری، هدایت آگاهانه ذهن به فعالیتی دیگر است. مغز ما نمی‌تواند هم‌زمان دو کار خودآگاه را انجام دهد. پس اگر در لحظه‌ای که افکار وسواسی به ذهن‌تان هجوم می‌آورند، شروع به حفظ کردن یک شعر یا تکرار یک جمله کنید، مغز به مسیر جدیدی هدایت می‌شود و جریان افکار مزاحم قطع می‌شود. این تمرین نه‌تنها از شدت وسواس فکری می‌کاهد، بلکه مسیرهای عصبی تازه‌ای در مغز ایجاد می‌کند.

اضطراب و وسواس فکری قابل مدیریت هستند؛ کافی است آن‌ها را بشناسیم، درک کنیم و راه درست مواجهه با آن‌ها را یاد بگیریم.

مریم نریمانی روانشناس خانواده